Jeśli jest jeden gatunek literacki, który był szczególnie chętnie podejmowany w epoce renesansu, to była to z pewnością fraszka, czyli niewielkiej długości utwór, najczęściej wierszowany, posiadający wyrazistą puentę, pochodzący ze starożytności.
Co warto wiedzieć na temat fraszki?
Są to jednocześnie utwory, rezonujące w świadomości każdego Polaka, zachęcanego do czytania ich w ramach lektur szkolnych na lekcjach polskiego. Zazwyczaj jednak budzą one pozytywne skojarzenia i nie sprawiają wielu problemów interpretacyjnych. Czyta się je z prawdziwą przyjemnością.
Jakie są genologiczne wyznaczniki fraszki?
To, co charakteryzuje fraszkę, to jest jej niewymagająca forma. Nazwa fraszka pochodzi od włoskiego słowa frasca, znaczące tyle, co drobiazg, błahostka. I takie też są te utwory. Lekkie i przyjemne w odbiorze. Koronnymi realizacjami tego gatunku są oczywiście fraszki Jana z Czarnolasu, czyli Jana Kochanowskiego. Na wzór antycznych tekstów, tak i te renesansowe, podejmowały różnorodną tematykę. Fraszki mogły być m.in.: filozoficzno-refleksyjne, autotematyczne (czyli mówiące o sztuce pisania), autobiograficzne, polityczne lub religijne. Tematyka zależała tak naprawdę od fantazji piszącego. Jedną z najbardziej znanych fraszek jest tekst O żywocie ludzkim, podejmujący refleksję na temat realnego wpływu człowieka na swoje życie, który porównany jest do zaledwie kukiełki poruszanej większą, niepojętą siłą.
To, co jest niezwykłe we fraszkach to z pewnością ich uniwersalność
Za ich sprawą możemy wysnuć teorię o tym, że przemyślenia renesansowego twórcy mogą być wciąż aktualne, fascynować i bawić do dzisiaj.